Jedna z podstawowych zasad judo mówi „ustąp, aby zwyciężyć”. Czy należy tę zasadę rozumieć dosłownie? W tym stwierdzeniu zawarty jest głęboki sens. Według profesora Jigoro Kano, to wykorzystanie  utraty równowagi przeciwnika do wykonania własnej techniki. Ten, kto tak robi, ma szansę na zwycięstwo. Jakie czynniki z psychologicznego punktu widzenia decydują 
o powodzeniu w walce sportowej? Czynniki te integralnie związane są z całym procesem treningowym. Obejmują okres przedstartowy, startowy oraz start w zawodach najwyższej rangi światowej. Należy pamiętać, że trening i zawody sportowe to integralna współpraca ciała i umysłu. To okres „budowy psychiki”. Samodyscyplina to najwłaściwsze określenie jakim można scharakteryzować ten czas. Obejmuje dobrze wykonaną pracę treningową, zgodnie z zasadą, że „dzień bez dobrze przepracowanego treningu jest dniem straconym”. 

W treningu nie może być fuszerki, należy być świadomym tego jak się trenuje. Podstawowym kanonem, który ma duże znaczenie psychologiczne jest fakt, że trening to nie spotkanie towarzyskie, lecz praca, której perfekcyjne wykonanie to przybliżenie do wyznaczonego celu. O swoim przygotowaniu psychofizycznym w książce „Na oceanie nie ma ciszy”, mówi Aleksander Doba, kajakarz, który został Podróżnikiem Roku 2015 „National Geographic”; człowiek, który przepłynął kajakiem z Afryki do Ameryki Południowej, a następnie z Europy do Ameryki Północnej.

W czasie treningu należy zwrócić szczególną uwagę na swoje słabsze strony, żeby nie pozwolić podświadomości by rejestrowała braki w zakresie jakiegokolwiek przygotowania. Nasza podświadomość rejestruje to, co zostało wykonane, bez względu na to czy zostało to zrobione dobrze, czy źle. To jak film dokumentalny, który zarejestrował fakty. Istotne jest to, by było jak najwięcej pozytywnych doświadczeń.

Kiedy przeżywane obrazy mają charakter pozytywny, w mniejszym stopniu odczuwany jest stres związany z występem na zawodach sportowych. To właśnie ten moment decyduje o tym, że zawodnik czuje się „mocny psychicznie”. Przez sam fakt mówienia, wyobrażania sobie czy wykonywania wyłącznie treningu mentalnego nasza psychika nie będzie „mocniejsza”, jeżeli wcześniej nie będzie to poparte rzetelną pracą według zasady „bez pracy nie ma kołaczy”, czy też określenie często spotykane w sporcie „trening czyni mistrza”. Każda rywalizacja to przybliżanie się do wyznaczonego celu. Wygrane, czy przegrane zawody to  nie jest wygrana, czy przegrana życiowa. To jest jeden z etapów samorealizacji. Osiągnięcie najwyższego celu  sportowego jakim jest być medal olimpijski, to konieczność przejścia przez etapy (cele) pośrednie.

Walki na najwyższym poziomie sportowym wymuszają na zawodnikach niezwykłą aktywność od początku do końca walki. Ten zawodnik, który wykaże się większą aktywnością określaną często jako większa ilość realnych ataków może przez sędziów zostać wytypowany jako zwycięzca walki. Sytuacje, kiedy o medalu olimpijskim zadecydował sędzia zdarzają się bardzo często. Ale jest to tylko połowa prawdy, ponieważ jak mówią zawodnicy, typowanie zwycięstwa przez sędziów to jak loteria. Ze względu na istniejące przepisy walki pasywność jest karana, podobnie jak agresywność, czyli walka niezgodna z zasadą fair play – w sporcie, a w judo „niezgodna z duchem judo”[1]. Parafrazując podstawową zasadę judo, można powiedzieć – „nie ustępuj a zwyciężysz”. Ale budować to przekonanie należy na prawdziwych przesłankach, ponieważ ze złych przesłanek wyciągnąć można wyłącznie błędne wnioski.

Realizacja takiego programu wygrywania walki w judo jest trudna i wyczerpująca, ale bez wątpienia czekająca nagroda w postaci zwycięstwa, zdobycia medalu olimpijskiego, trudy te wielokrotnie wynagradza. Pamiętać należy, że ilość miejsc w panteonie zwycięzców jest zarezerwowana tylko dla walecznych i odważnych. Pozostali muszą zadowolić się tylko uczestnictwem i pocieszać popularnym powiedzeniem, że nie medal jest najważniejszy, lecz samo uczestnictwo w zawodach.

[1]  / Hansoku-make, to kara, która jest nakładana na zawodnika, który dokonał bardzo ciężkiego naruszenia przepisów. Międzynarodowa Federacja Judo. Przepisy walki 1998, s. 44.